Alles over blended diet: normaal, puur natuur eten

Steeds vaker komt de term ‘blended diet’ langs in de Facebook-groep of krijgt de vereniging een mail met vragen hierover. De reacties zijn overweldigend: de positieve ervaringen van ouders die zijn overgestapt op het blended diet, zijn ondertussen niet meer op twee handen te tellen. Tijd dat ik meer aandacht hieraan wil besteden in het nieuwsblad: Wat is het blended diet en hoe pas je het toe?

Je kind heeft een sonde gekregen, om wat voor reden dan ook. Hoe fijn is het dan om een gezonde en normale maaltijd te kunnen geven? Om zelf de regie in handen te houden over wat je kind binnenkrijgt? Om rekening te kunnen houden met eventuele allergieën, intoleranties of andere wensen in het dieet?

Alles kan met een blended diet. Dit is het blenderen van een zelfbereide maaltijd en die zo vloeibaar te maken dat die via de sonde toegediend kan worden: dus écht voedsel via de sonde.

Een vaak gehoord probleem bij sondevoeding die wordt voorgeschreven door arts of diëtist is dat het kind veel spuugt, diarree heeft, zich duidelijk niet lekker voelt, of  dat de voeding enkel verdragen wordt op een heel lage pompsnelheid, waardoor het kind er 24 uur per dag op aangesloten moet zijn. Door een continu vol gevoel of een gevoel van onbehagen, wordt nog minimaal zelf gegeten. Voor veel ouders is dit een reden om verder te kijken naar een andere soort voeding en te starten met een blended diet.

Bezwaren

Wat lastig kan zijn met de overstap naar blended, is dat er nog niet veel over bekend is bij kinderartsen en diëtisten. Heel wat professionals zijn nog erg terughoudend om dit te adviseren. Daarom is het belangrijk om kritische vragen te stellen over de voeding die je zelf voor je kind maakt:

• Is de voeding compleet genoeg?
• Is het volume niet te groot waardoor er teveel voeding gegeven moet worden?
• Hoe staat het met de hygiëne van de voeding, hoe weet je dat het niet bedorven is?
• Is de voeding niet te dik, waardoor de sonde verstopt zou kunnen raken? Met een vervelende sondewissel als gevolg?
• Kan je voldoende rekening houden met allergieën of intoleranties?
• Is zelf voeding maken niet te veel werk?

Toch zijn er ook al artsen, diëtisten en logopedisten die wel al aan hun patiënten aanraden om het blended diet uit te proberen, omdat ze zo duidelijk het positieve effect zien.

Bij navragen aan de achterban van Nee-eten kwamen er erg wisselende reacties van ouders hoe hun zorgverleners denken over blended diet. Dit gaat van de eerste tip geven om het uit te proberen tot duidelijke terughoudendheid hierin.

Ook voedingsmerk Nestle is met ‘blended diet’ bezig. Zij hebben sinds afgelopen oktober een variant sondevoeding op de markt gebracht dat een mix van half sondevoeding en half blended diet is.

De genoemde problemen hoor ik in de praktijk eigenlijk niet. De sonde verstopt echt niet zo snel en kilocalorieën tellen doe je meestal ook niet bij je eigen maaltijden of die van eventuele andere kinderen, maar groeien doen jij en zij net zo goed. En als je een kind met gezondheidsproblemen hebt, ben je vaak extra alert op die hygiëne. Wel moet je  op een aantal zaken letten: tips en trucs hiervoor vind je verderop.

Uit eigen ervaring weet ik wat een geweldig effect een blended diet kan hebben. Een kind dat de hele dag aan het spugen is kan je tot wanhoop drijven. Vanaf de allereerste blended maaltijd heeft ons zoontje nooit meer van voeding gespuugd. Ook kan je rekening houden met een eventuele allergie of intolerantie, maar bovenal: het voelt heel fijn om je kind normaal eten te geven. Dat je kind weer met de pot ‘mee-eet’, samen met het gezin, is sociaal gezien ook heel belangrijk en een enorme verrijking.

Het spugen stopt of is veel minder, de ontlasting is aan het normaliseren, je kind krijgt weer kleur op de wangen, haren gaan weer glanzen en ook de weegschaal merkt het effect en geeft extra gewicht aan. Je ziet dat je kind beter in zijn  of haar vel zit en soms ook zelf weer meer interesse heeft in eten.

Wat heb je nodig om te starten?

• Een goede blender of mixer is het halve werk. Een blender maalt het eten fijn tot een gladde pap. Het scheelt veel werk als het eten direct fijn genoeg gemalen is. Belangrijk is dat je blender krachtig genoeg is: dat voorkomt dat het eten te grof blijft en de sonde daardoor verstopt kan raken – geen paniek, dit komt echt niet vaak voor. De Magimix en Vitamix zijn veel gebruikte blenders: een dure aanschaf, maar een investering voor het leven en elke cent meer dan waard. Ook goedkopere blenders kunnen vaak prima gebruikt worden, maar zeef dan altijd nog de voeding voordat je het door de sonde laat gaan.
• Een zeef. Neem geen risico en zeef altijd nog de voeding voor het door de sonde gaat. Een grote theezeef voor losse thee is daar handig voor – een winkel als Simon Levelt of Dille & Kamille heeft daar genoeg keuze in.
• Spuiten of flessen om het eten in te bewaren. Bij je leverancier van de benodigdheden voor de sonde kun je grote spuiten bestellen (60 ml) of flessen van 240 ml om de voeding in te kunnen bewaren. Werken met een voorraad is fijn en scheelt tijd. Om ruimte te besparen in je vriezer, zou je ook zakken met zipsluiting kunnen gebruiken en die plat maken: dan blijft er een dunne plak over om in te vriezen. Knip na het ontdooien een punt van een hoek af en giet het over in datgene wat jij gebruikt om het via de sonde te geven. Het levert wel meer afval op, ook iets om bewust bij stil te staan.
• Etiketten om je porties eten te kunnen labelen. Schrijf de datum erop en wat erin zit – handig als ze ook voor de vriezer geschikt zijn.
• Eventuele supplementen kunnen ook prima gegeven worden.

Hoe te starten?

Een blended diet bereiden is echt niet moeilijker dan een gewone maaltijd – zelfs met een dieet kan simpel rekening gehouden worden. De grootste stap om te nemen is vaak het starten. Ben je eenmaal op weg, dan krijg je er al snel handigheid in en geeft het veel voldoening om een volwaardige, normale(!) maaltijd te geven.

Een voorbeeld

Dit is het dagmenu blended diet zoals wij dat aan onze zoon met allergieën gaven.

• Ontbijt: havermoutpap met (plantaardige) melk en een klontje boter). 200 ml voeding.
• Fruit: fruit naar keuze (citrusvruchten hebben een vervelend schilletje voor door de sonde) met (plantaardige) melk en een scheutje saffloerolie. 100-150 ml voeding.
• Lunch: soep van groente naar keuze, bonen of rijst, soms een ei of kip/gehaktballetjes, boter of olie en bouillonpoeder voor de smaak. 200 – 250 ml voeding.
• Tussendoor: komkommer met humus en een lepeltje notenpasta. 100 – 150 ml voeding.
• Avondeten: wat er op het menu staat voor het hele gezin, maar aangepast voor de sonde en meer vetten. Denk aan spaghetti zoals je het zelf zou eten, verdund met rijstmelk (dit heeft de meest neutrale smaak). 200 ml, of iets minder als je nog een toetje wilt geven.
• Toetje: Kokosyoghurt (dit is namelijk lekker vet) met een lepeltje jam.

Tips en trucs

• Avocado en aardappel maakt je voeding dik. Dit is niet handig om van tevoren te maken, maar perfect voor directe toediening.
• Verdun niet met water, daar zitten namelijk geen kilocalorieën in. Gebruik bijvoorbeeld (plantaardige) melk.
• Hoewel kilocalorieën tellen normaliter niet zo nodig is, is het bij kinderen met sondevoeding wel een aandachtspunt. Zij zitten vaak onder de groeicurve en hebben wat in te halen. Daarom is het belangrijk het gewicht in de gaten te houden. Voeg olie of vetten toe bij elke maaltijd (een eetlepel ongeveer, wederom: kijk naar je kind) en kies wat vaker voor avocado, kokosyoghurt, peulvruchten, notenpasta en andere rijke voeding.
• De pomp krijgt die stevige echte maaltijden niet altijd goed verwerkt. In de fles knijpen tijdens het inlopen gaat vaak ook goed. Maar je kan ook prima een 60 ml spuit gebruiken en het daarmee inspuiten: eerst de spuit even opzuigen met olie maakt dat hij minder stroef loopt.
• Krijgt je kind continue voeding via een sonde? Vaak wordt blended voeding veel beter verdragen en kan die in twintig tot dertig minuten gegeven worden. Het proberen waard: houd in de gaten hoe je kind erop reageert.
• Als de sonde verstopt mocht zitten, kan je die met bruiswater doorspuiten.
• Maak gebruik van kruiden en specerijen. Ook sondevoeding kan namelijk zorgen voor wat (op)boeren na een maaltijd en dat proef je: goed voor de smaakbeleving! Maar maak het wel smakelijk.

Ik hoop dat ik je een beeld heb kunnen geven hoe het blended diet werkt. De positieve effecten ervan kunnen niet ontkend worden. Het belangrijkste blijft volgens mij dat je een voeding geeft waar je achter staat als ouder en waar je kind zich goed bij voelt.

Heb je nog vragen naar aanleiding van dit artikel of wil je meer weten? Op de site www.blendeddiet.nl en www.sondervoeding.blog kun je nog meer lezen.